اثرات پیشگیرانه بی‌کربنات سدیم بر نفروپاتی ماده حاجب در بیماران پرخطر تحت آنژیوگرافی عروق کرونر: کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده

زمینه و هدف : ماده حاجب به‌طور گسترده‌ای در آنژیوگرافی و مداخلات کرونری استفاده می‌شود. نفروپاتی ماده حاجب، سومین علت شایع نارسایی حاد کلیه در بیماران بستری در بیمارستان است که بر میزان مرگ و میر و هزینه‌های مراقبت بهداشتی تأثیر می‌گذارد. این مطالعه با هدف تعیین اثر پیشگیرانه بی‌کربنات سدیم بر نفروپاتی ماده حاجب در بیماران پرخطر تحت آنژیوگرافی عروق کرونر انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، 100 بیمار با حداقل یک عامل خطرساز مانند نارسایی قلبی، دیابت شیرین، سن بالای 65 سال یا نارسایی کلیوی به‌طور مساوی در یکی از دو گروه بی‌کربنات یا گروه سالین قرار گرفتند. آنژیوگرافی با ماده حاجب  Omnipaque(350 میلی‌گرم در یک میلی‌لیتر) انجام شد. سطوح کراتینین سرم، اوره خون و اسیدیته ادرار در ابتدا و 48 ساعت بعد از آنژیوگرافی اندازه‌گیری شد. کلیرانس کراتینین با استفاده ار فرمول تعدیل غذایی برای بیمار کلیوی محاسبه گردید. نفروپاتی ناشی از ماده حاجب به صورت افزایش 25 درصدی یا بیشترکراتینین سرم در 48 ساعت پس از مواجهه با ماده حاجب تعریف شد. یافته‌ها : در مشخصات بالینی پایه پارامترهای آزمایشگاهی و دارویی، بین دو گروه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (05/0<p). 48 ساعت پس از مواجهه با ماده حاجب، سطح کراتینین سرم گروه سالین، به‌طور معنی‌داری افزایش یافت (039/0p=)، درحالی‌که در گروه بی‌کربنات، معنی‌دار نبود (624/0p=). بروز نفروپاتی ماده حاجب در گروه بی‌کربنات، 12% و در گروه سالین، 14% بود (7/0p=). نتیجهَ‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، بی‌کربنات می‌تواند یک گزینه درمانی در پیشگیری از نفروپاتی ناشی از ماده حاجب باشد.